Ahmet Mete Işıkara en kötü günlerimizde yüzümüzü güldüren bir isimdi. Türkiye’nin yaşadığı o büyük deprem felaketinde ve sonrasında hep depremi anlattı. Deprem öncesinden hazırlıklar yapmamız gerektiğini söyledi.
Bu gün deprem binaları, güvenlik yaşam alanları gibi terimler konuşuluyor ve kanunlaşıyorsa bunda Ahmet Mete Işıkara’nın çok etkisi var. Kendisini en küçük çocuklar, en yetkili devlet yöneticileri, kadınlar, erkekler herkes sevdi.
Deprem Dede artık yok. Ahmet Mete Işıkara öldü. Ama deprem bilinçlendirmesi konusunda yaptığı çalışmalar ile her zaman gönlümüzde yaşayacak.
O’nun yaptığı deprem önerilerine kulak kabartalım. Tedbirlerimizi almaya çalışalım.
Olaki bir deprem olduğu zaman en az zararla atlatmaya çalışalım.
Ahmet Mete Işıkara‘yı rahmetle anıyoruz.
Yerleşim bölgelerini titizlikle belirlemeliyiz. Kaygan ve ovalık bölgeleri iskâna açmamalıyız. Evimizi gevşek toprağa sahip meyilli yerlere yapmamalıyız.
Yapıları deprem etkilerine karşı dayanıklı yapmalıyız. (Yapı Tekniğine ve İnşaat Yönetmeliğine uygun, sağlam olarak)
İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır.
Dik yarların yakınına, dik boğaz ve vadilerin içine bina yapılmamalıdır.
Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır.
Mevcut binaların dayanıklılıklarını arttırmalıyız.
Sigorta sistemine dahil olmalıyız.
Günlük kullandığımız eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde aşağıda sayılan önlemleri almalıyız:
Dolap üzerine konulan eşya ve büro malzemelerin kayarak düşmesini önlemek için plastik tutucu malzeme kullanmalıyız.
Soba ve diğer ısıtıcıları sağlam malzemelerle duvara veya yere tespit etmeliyiz.
Dolaplar ve devrilebilecek benzeri eşyaları birbirine ve duvara tespit etmeliyiz.
Duvar bölmeleri ve panoları zikzak düzende yerleştirip, yere tespit etmeliyiz.
Tavan ve duvara asılan avize, klima vb. cihazları bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde tespit etmeliyiz.
Zehirli, patlayıcı, yanıcı maddeleri düşmeyecek bir konumda sabitlemeli ve kırılmayacak bir şekilde depolamalıyız. Bu maddelerin üzerlerine fosforlu, belirleyici etiketler koymalıyız.
Gaz kaçağı ve yangına karşı, gaz vanası ve elektrik sigortalarını otomatik hale getirmeliyiz.
Binadan acilen kaçmak için kullanılacak yollardaki tehlikeleri ortadan kaldırmalı, bu yolları işaretlemeli, buralara gereksiz eşya ve malzeme koymamalıyız.
Bir deprem planı hazırlayıp, bu plana göre nasıl davranmamız gerektiğinin tatbikatını zaman zaman yapmalıyız.
Bina yönetimince önceden belirlenen, mesken veya işyerinin özelliği ve büyüklüğüne göre uygun yangın söndürme cihazını mutlaka bulundurmalı ve periyodik bakımlarını da yaptırmalıyız. – Asansörlerin kapı yanlarına “Deprem Sırasında Kullanılmaz” levhası asmalıyız.
Gerekli İlk yardım malzemesi, yedek pil ve pilli radyo, el feneri, temizlik malzemeleri, sinyal düdüğü, mum, kibrit, kuru gıda ve bisküvi gibi malzemeleri bir çanta içerisinde her an hazır bir şekilde bulundurmalıyız.
Aile bireyleri ile topluca deprem sırasında nasıl korunacağımız hususunda sohbet ve alıştırmalar yapmalıyız.
Aile bireylerimiz ile iletişimi nasıl sağlayacağımızı ve eve ulaşamayacağımız durumlar için alternatif buluşma yerlerini planlamalıyız.
Depremin gece meydana gelebileceğini düşünerek, yatağımızı pencerenin önünden ve eşyaların dökülebileceği yerlerden uzak yerleştirmeliyiz.
*
Deprem Esnasında Ne Yapmalıyız?
Eğer bir depreme denk geldiysek ne yapmamız lazım? Bu konuda da Deprem Amca Ahmet Mete Işıkara’nın önerileri var.
İşte deprem zamanı yapmamız gerekenler:
Sarsıntı hissedilir hissedilmez: Çök-kapan-tutun hareketini yapmalıyız.
Güvenli gördüğünüz bir yerde veya sağlam bir nesnenin yanında veya altında iki diz yerde olacak şekilde ÇÖK’ün.
Özellikle sırtınız pencerelere dönük bir şekilde parmaklarınızı birbirine kilitlemeden bir el ensede, bir el başta olacak şekilde KAPAN’ın.
Sarsıntı sona erene kadar koltuk, oturma grubu veye masa gibi ağır ve büyük cismin yanındaysanız bir el neseneyeTUTUN’un.
Bu posizyonla; paniği engelleriz ve hedef küçülterek bize zarar verebilecek cisimlerden korunabiliriz. Örneğin, zemin sarsılmaya başladığında veya büyük bir patlama duyulduğunda herkesin çök-kapan-tutun hareketini yapması gerekir. Vücudun kapladığı alanı küçülten bu davranış, bizi havada uçuşan, saçılan ve dökülen cisimlerden koruyacak ve onlara hedef olmayacak bir yerde yapılmalıdır.
Burada önemli olan güvenli olarak belirlediğimiz alanda hedef küçültmek ve sakin olmaktır.
Gerçek bir depremde insanların paniğe kapılmadan doğru hareket etme şansının her çök, kapan, tutun egzersiziyle iki kat arttığı bilimsel olarak ispatlanmıştır. Önceden prova yaptığımızda, olası bir deprem anında reflekslerimiz otomatik olarak bizi bu doğru davranışları yapmaya yöneltecektir.
Sarsıntı sırasında aynı odada çocuğunuz ile birlikte olmamanız halinde sarsıntı sürerken ona ulaşmaya veya onu yanınıza getirmeye çalışırsanız hareket eden kim ise o zarar görecektir. Bunun yerine doğru davranış biçimini – Çök – Kapan – Tutun Pozisyonu – bir oyun gibi evin en küçük ferdi ile oynayıp sık sık tatbik etmeniz onun da farklı bir mekanda iken ‘deprem’ diye bağırdığınızda ‘ÇÖK – KAPAN – TUTUN’ hareketini tıpkı oyundaki gibi uygulamasına yardımcı olacaktır.
Deprem, uçak, tren vb. kazalar, bomba veya bomba tehdidi, şiddetli fırtına gibi tehlikelerde çök-kapan-tutun hareketini uygulayarak kendinizi koruyabilirsiniz. İleri seviye eğitimlerimize katılarak, genel tehlikelerde çök-kapan-tutun hareketini nasıl yapmanız gerektiği konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Not: Bu yazılar Ahmet Mete Işıkara’nın konuşmalarından ve başkanlığını yaptığı Deprem Derneği’nin kaynaklarından yararlanılarak hazırlanmıştır.
*
Hazırlayan: Yıldız Birincioğlu
ybirincioglu@hotmail.com
www.hepsi10numara.com
Bir önceki yazımız olan Tarihten 10 Türk Şahsiyet başlıklı makalemizde başarılı türkler, ilginç türk şahsiyetler ve tarihteki türk büyükleri hakkında bilgiler verilmektedir.
çok güzel bir insandı Deprem dede, allah rahmet eylesin