Çocuk ve Bilgisayar İlişkisinde 10 Önemli Nokta

Yirmi beş sene kadar önce ev okulu hareketi başladığında kişisel bilgisayarlar yoktu, fakat ülke genelinde yapılan son araştırma gösterdi ki şimdi ev okulunu tercih eden ailelerin yaklaşık yüzde 84’ü eğitim programlarının bir parçası olarak bilgisayar kullanıyor. Bu durum kültürümüzde bilgisayar kullanımının artmasının yegâne göstergesi değil elbette, fakat görünen o ki ev okulunu tercih eden çoğu aile, bilgisayarların çocuklarının eğitimleri için faydalı olacağını düşünüyor. Bu şu anda sorgulanabilir bir varsayım gibi duruyor.

Bilgisayar endüstrisinin hızlı büyümesi çoğu eğitimcinin eğitimin dönüşümü hakkında öngörüde bulunmasına yol açtı. Bill Clinton hükümetinin “her sınıfa bir bilgisayar” projesi ile hükümet de modaya uymuş oldu. Eğer çocukları bilgisayara hapsederek eğitimin dönüşeceğini ve dünyayı kurtaracağımızı düşünürsek sadece kendimizi kandırır ve çocuklarımıza zarar veririz.
Steve Jobs (Apple Bilgisayarın kurucusu ve bilgisayarın eğitimde kullanımının yaygınlaşmasını savunan ilk fanatiklerden biri) ülkedeki her okula bir Apple bilgisayar hediye edeceğini söyledi. Fakat çok kısa bir zaman içinde teknolojinin otomatik olarak eğitimi geliştirmediğini anladı. Bakın Jobs ne diyor:

¨Teknolojinin eğitimde faydalı olacağını düşünüyordum. Bu maksatla okullara binlerce bilgisayar donanımı bağışladım ve bu konuda dünyada önder sayılabilirim. Fakat, teknolojinin beklentileri çözüme kavuşturan bir şey olmadığı nihai sonucuna ulaştım. Lincoln‘un ev okulu derslerini yaptığı ahşap kulübesinde bir web sitesi yoktu, ama o yine de orijinal bir kişilik oluşturdu. Tarihsel tecrübelerimiz teknoloji olmadan da nitelikli insanlar yetiştirebildiğimizi gösterdi. Yine, geçmiş örnekler gösterdi ki teknoloji insanların sıradan bireyler olarak yetişmesine de sebep olabilmektedir. Teknolojinin eğitim için vazgeçilmez olduğu gibi bütün yutturmacalar, bizim ev okulu sistemindeki problemlerimizi yalnızca teknoloji ilr çözebileceğimiz yanılgısına düşmemize yol açar.

Öğrencilerin bilgisayara oranla okuldaki öğretmenlerle daha etkili öğrendiği yüzlerce araştırmayla kanıtlanmış bir gerçektir.
Geçitğimiz aylarda Atlantic Monthly dergisindeki bir makalede Todd Oppenheimer sınıfta kullanılan bilgisayarların etkililiği konusunda yapılan araştırmaların meta analizini yapan bir araştırmanın özetini yayınladı. Maalesef, bu çalışmaların çoğu inandırıcılıktan çok uzak, şehir efsaneleridir. Bazıları çok büyük olmakla birlikte 254 çalışmanın meta analizi, sağlam sonuçlara ulaşmak noktasında gerekli bilimsel kontrollerden yoksun. Koşullar yapay, kolayca tekrar edileyecek biçimde, sonuçlar istatistiksel açıdan güvenilir değil ya da eğitim metotları arasındaki farklar gibi sonuçlara etki edebilecek diğer unsurlar sağlıklı bir biçimde denetlenmemiş. Eğitim metotları bilgisayarın kullanımından da etkilenebiliyor. Fakat aslında öğretmenler, kendi öğretim tarzlarını bilgisayarı kullanarak daha etkili hale getiriyorlar. Bu araştırmaların ilgili sektörler tarafından fonlandığı, ve konuyla ilgili olumlu sonuçları halka duyurmak için manipülasyon amaçlı olduğu açıktır. Araştırma gerçekte olmayan faydalar için bir tarz geliştirmiştir.” Zaten Edward Miller da -Harvard Education Letter’in önceki yayın müdürü- akademisyenlerin çoğunun araştırmaların büyük bir bölümünün geçersiz olduğunu kabul ettiğini belirtiyor.

Miller şöyle diyor: “Aslında bu çalışma tek kelimeyle faydasızdır. O kadar faydasız ki araştırma denilemez. Hatta çalışmalar bittiğinde ıskartaya çıkar.” Bu görüş, diğer araştırmacılar tarafından da ifade edilmektedir. Endangered Minds’in yazarı Jane Healy, son kitabında (Failure to Connect – Bağlantı Kuramama) Oppenheimer olarak aynı sonuçlara varmıştır. Bilgisayarlar, öğrenme becerisi ve çocuklar hakkındaki araştırmaların detaylı incelemesinden sonra. Heal diyor ki:
“Bazı çalışmalar, uygulama programları ve öğrenme sistemlerinde bilgisayar destekli eğitimin belirli öğretim türleri için yararlı olabileceğini gösterdi. Fakat olumlu sonuç veren araştırmaların çoğu bu ürünlerin üreticileri tarafından finanse edildiği için araştırma sonuçlarına şüphe ile bakılıyor. Kısacası yazılım alanındaki araştırmalar şu anda sınırlı, belirsiz ve tartışmaya açık konumdadır. Bazı bilgisayar programları sınırlı eğitim hedeflerinin gerçekleştirilmesinde nisbi bir etkiye sahip olabilir ve çocukları en azından geçici olarak motive ediyor gibi görünebilir. Bilgisayar gerçekten öğrenmeyi geliştirebilir mi? Bunu şu anda hiç kimse kesin olarak söyleyemez.
Oak Meadow Yönteminde bilgisayarlardan ve internetten kapsamlı bir biçimde faydalandığımız için, çoğu aile ev okulu sistemi için bilgisayar kullanımının şiddetli savunucusu olduğumuzu zannedebilir. Fakat bu kesinlikle doğru değildir. Bu açıklamaya göre benim bilgisayarı bir iletişim aracı olarak ve bir eğitim aracı olarak kullanmak arasında bir tercih yapmam gerekir. Oak Meadow Yönteminde biz bilgisayarları ve interneti öncelikle iletişim ve bilgi toplamak için kullanırız. Online kütüphaneler, forumlar ve canlı sohbet odaları sayesinde, ev okulu tercih eden ailelere, öğretmenlere ve çocuklara nerede yaşarsa yaşasınlar birbirleriyle etkileşim ve bilgi paylaşma imkânı sağlarız.

Buna karşın eğitim sürecinde bir bilgisayarı temel araç olarak kullanmak -CAI olarak bilinir- interneti gerektirmiyor. Bu program genellikle sadece ilgili eğitimsel yazılımda bulunan özel konuları öğretmek için öğrenci ve bilgisayar çalışmasını içeriyor. İletişim ve eğitim uygulamaları birlikte de kullanılabilir, tek başına da kullanılabilir. Oak Medow Yönteminde iletişim yoluyla internet ve bilgisayar kullanmamıza rağmen aşağıdaki nedenlerden dolayı CAI sistemi için kullanmaktan çekiniriz. Bilgisayarlar gerçek bilginin taşınmasında faydalıdır. Fakat insani etkileşim noktasında zayıftır. Kişisel dönüşüm öğrenimi, Oak Meadow Yönteminin desteklediği öğrenme çeşididir. Sadece fiziksel değil, duygusal ve ruhsal özellikler de içerir. Fakat ayrıca insan ruhunun alt başlıkları da dâhil- çok algılı bir bilgi dinamik bir değişimini gerektirir. Böyle zengin bir içerik ile karşılaştırıldığında, en iyi eğitim sistemi bile yüzeysel, önceden tahmin edilebilir ve kısıtlıdır.
Mevcut eğitim yazılım programlarının bazıları ne kadar yenilikçi olurlarsa olsunlar, bilgisayar kullanımı temelde bir klavye, bir fare, bir ekran ve iki el becerisi içeren küçük bir deneyim gerektiriyor. Çocuklar bilgisayar kullandıkları zaman vücutlarını aktif olarak kullanmazlar. Bu durum zihin ve bedenin bütünleşmesini ve iradenin gelişmesini engellemeye başlar.
Daha önce belirtildiği üzere yüzlerce araştırmaya rağmen, öğrencilerin bilgisayarla, okuldaki öğretmeniyle etkileşimiyle karşılaştırıldıığında daha iyi öğrendiğine dair şu anda tutarlı güvenilir bir delil yok. Öyleyse bunları niçin kullanıyoruz?
Evde bilgisayra kullanmak, çocukların ev okulu sisteminin en önemli faydalarından biri olan güçlü aile ilişkilerinin gelişmesine yardımcı olan ebeveynleri ve kardeşleri ile etkileşimini çoğunlukla zayıflatır. Biz desteklemememize rağmen ev okulu sisteminin Oak Meadow Yönteminin uygulanmasında bilgisayarın değerli bir araç olabileceğini biliyoruz. Biz ebeveynlerin ve gençlerin bazı durumlarda bilgisayar kullanımını destekliyoruz.
Büyük öğrencilerin bir iletişim aracı olarak e-posta kullanımı, tartışma forumları, öğretmenler ve diğer ev okulu programını uygulayanlar ile bağlantı kuran canlı sohbet odaları faydalıdır.
Müfredatı tamamlayan bilgi sitesinin (örneğin Oak Meadow web sitesinde bulunanlar gibi) yerini bulmak için arama motoru kullanmak büyük öğrenciler için bir bilgi kaynağıdır.
Standart kelime işlemcileri kullanmak büyük öğrenciler için yazma sürecini kolaylaştırır. Fark edeceğiniz gibi ben bu kullanımların sürekli büyük öğrenciler için olduğunu vurguluyorum. Çocukların gelişimsel dönemlerinde işbirliğinin önemini vurguluyoruz ve bilgisayar kullanımının çok erken başlamasının çocuklar için zararlı olduğuna inanıyoruz.

Bu popüler bir görüş değildir. Birçok ebeveyn, erken bilgisayar kullanımının çocuklarının zekâlarını geliştirdiğine inandırılmış ve eğlenceli eğitim yazılımcıları, bu yanılsamayı çocukları büyüleyen çizgi film karakterleri yoluyla yüzeysel eğitim hedefleri ile birleştirerek aşırı gayret gösteriyorlar. 2,5 yaşlarındaki çocukları bile kaydederek bilgisayar dersleri sunan şirketler, hızla gelişen piyasa talebini istismar ediyorlar. Bilgisayarı erken kullanma konusunda birçok ebeveynin coşkusuna rağmen yine de küçük çocukların gerçekte bilgisayar kullanmalarının yararlı olduğuna dair bir kanıt yoktur. Peki, o zaman çocuklar bilgisayar kullanmaya ne zaman başlamalıdır? Bilgisayar kullanımı nispeten yeni bir fenomen olduğundan, bu konu daha çok tartışılır.

Jane Healy diyor ki “Ben son zamanlarda çocukların bilgisayarları en az yedi yaşına kadar kullanmasının gerekli olmadığına ve onların hayatları açısından hoş olmadığına inanmaya başladım.”
Jane Healy’e bu konuda saygı duyuyorum. Bilgisayarları ve bilgisayarlı eğitimi çok detaylı bir şekilde inceleyen mükemmel bir kitabı var. Failure to Connect (Bağlantı Kuramama); fakat bu noktada ona katılmıyorum, onun yedi yaş tavsiyesinin çok düşük olduğuna inanıyorum, fakat bilinçli eğitimciler tarafından minimum parametrelerin dikkate alındığını kanıtlamaya yarıyor.
Joseph Chilton Pearce  -Magical Child and Evolution’s End yazarı- çok daha yüksek bir asgari yaş önerir. Paget, Formal Operations adlı kitabında bahsettiği gibi çocukların 11 ya da 12 yaşına kadar bilgisayar kullanmaya başlamamasını önerir. Pearce nacak 11-12 yaş grubu çocukların, bilgisayarla çalışmanın zararlarından ve bilgisayarda maruz kalacağı bilginin etkilerinden kendini sakınmaya yetecek güçlü bir duyguları olduğunu ileri sürüyor.
Eugene Schwartz’a göre (Sunbrdge Kolejinde öğretmen eğitimi müdürü ve deneyimli Waldorf öğretmeni) öğrenciler bilgisayar kullanmak için lise çağına kadar beklemesi gerekir. Çoğu Waldorf lisesinde öğrenciler ancak 11. Sınıfta -bilgisayarı formüle eden matematiksel, bilimsel ve tarihsel temellerine dayandığını öğrendikten sonra- bilgisayarlarla çalışabilir.

Bu tartışmada Oak Meadow Yöntemi için Pearce’ye katılıyorum. Biz şu anda, Pearce’ın bahsettiği nedenlerden dolayı, 11 yaşından küçük öğrencilerin bilgisayar kullanarak vakit kaybetmesini desteklemiyoruz. Biz bilgisayarları kapsamlı olarak kullanıyoruz ve yetişkinlerin bilgisayarları kullanmasına herhangi bir itirazımız da yok. Ama çocuklar yetişkinler gibi değildir. Çocuklara zararlı olabilecek yetişkin dünyasının kötü yüzünden onları korumak ve gelişim dönemlerinde iken onları bazı yönlerden sınırlandırmak bizim sorumluluğumuzdur. Bilmeliyiz ki bilgisayarlar ancak onları programlayan insanlar kadar iyidir ve bu büyüleyici şeylerin hepsini yapmak için bilgisayarların sağladığı yazılımları üreten bilgisayar programcılarının çağdaş nesli bilgisayarlarla büyümedi.

Çocukların gelişim dönemlerinde, onları gelişen zihinsel yapıları için fiziksel sanatsal ve içerik açısından zengin deneyimler sağlayan verimli topraklara gömmek zorundayız. Bu tip deneyimler çocuklarda hayal gücünün gelişmesine ve yaratıcı olarak düşünebilmesine önemli ölçüde yardımcı olur. Sonra onlar büyüdükçe güçlü hayalleri ve yaratıcıklarıyla tebarüz edecekler ve bilgisayarlar da dâhil olmak üzere istedikleri şeyi kullanacaklar. Bilgisayarların güçlü bir araç olduğu konusunda kimsenin bir şüphesi yok. Ve fakat çocukların bu araçlardan istifade edebilmeyi öğrenmek için kendilerini etkili olarak nasıl yöneteceklerine ihtiyaçları var. Fakat, düşünmemiz gereken eğitim sürecinde fark yaratabilen bilgisayarları çocuklarımıza hayatlarında nasıl ve ne zaman tanıtırız? Bu durumda bilgisayar kullanımının erken değil de geç başlamasının sebebi açıktır.

*

Yazar: Lawrence Williams

Çeviri: Mesut Kaymakçı

mesutkaymakci@gmail.com

www.Hepsi10Numara.com

Bir önceki yazımız olan Verimli Üniversite Yılları İçin 10 Öneri başlıklı makalemizde üniversite etkinlikleri, üniversite yılları ve üniversitede neler yapıılmalı hakkında bilgiler verilmektedir.