Değerli taşlar ve metaller deyince akla ilk film veya müzik yıldızlarının takıları veya yastık altı altınlar gelmez mi! Bu materyallerin sadece hanımların hayallerini süsleyen mücevherlerde değil, akla hayale gelmeyecek alanlarda da kullanıldığını duyunca gerçekten çok şaşıracaksınız. Gelin bunlardan 10 tanesine birlikte bakalım:
, 
Gümüş
Çoraplarınızı kokmasını önler
Şu anda ayağınızdaki çorapların gümüş içerebileceğini hiç düşündünüz mü? Optik, takı, fotoğrafçılık, dişçilik alanlarında kullanımının yanında gümüş, antibakteriyel özellikler nedeniyle giyim sektöründe de çokça kullanılıyor. Kumaşta bakteri ve mantar üremesini önler ki; bu da koku giderici doğal bir yoldur. Çoraptan pantalona giydiğimiz her türlü kıyafet gümüş ihtiva edebilir. Gümüşün antibakteriyel süper gücü ilaç sektöründe de popüler bir metal olmasını sağlıyor. Gümüş aynı zamanda etkili bir dezenfektan ve antiseptik özellikleri taşıyor.
Safir
Kızılötesi Kamelarda Görünmez
Safir en zor bulunan ikinci değerli taştır ve sadece oldukça güzel bir mücevher taşı olma özelliği ile bilinir. Hatta onun dikkat çekici ve parlak rengi bir uzmanlık alanındaki yeteneğini adeta gizler: Işığın kızılötesi spekturumu.
Safir, kızılötesi lazer alanında kullanılıyor. Kızılötesini absorbe edebilme özelliğiyle de bu alandaki egemenliğini kanıtlar. Uygun şekilde işlendiğinde ise kızılötesi ışıkta tamamıyla görünmez olabilir. Örneğin, bir araç veya giysi safir bir içerikle kaplandığında kızılötesi kameralarda veya gözlüklerde tamamıyla görünmez olabilir.
Paladyum
Daha Kaliteli Yakıt Pili Üretiminde Anahtar Elementtir
Paladyum plantinyumun kuzenidir. Tek başına mücevher yapımında veya beyaz altın üretiminde kullanılır. Fakat paladyumun güzel görünümünden çok daha fazla işe yaradığını biliyor muydunuz? Bu metal bünyesinde hidrojeni çok iyi derecede tutabildiğinden yakıt pili araştırmalarında çok önemli bir yer tutar. Daha iyi kalitede ve daha ucuz yakıt pili elde edilmesinde anahtar role sahip. Bu da petrol kaynaklarının giderek azaldığı günümüzde çevreye daha duyarlı makine yapımını sağlar.
İridyum
Saat ve Ateşleme Bujilerinde En Değerli Metallerden Biri…
İridyum en nadir ve pahalı hammaddelerden biridir…Senede sadece 3 ton üretilmekte olması ne kadar şaşırtıcı değil mi! İridyumdan yapılan bir yüzük bile birçok mücevhecinin pahasını bile biçemeyeceği bir değere sahip. Mücevherat özelliğinin dışında birçok değişik amaçla da kullanılır. İridyum, korozyona ve sıcağa karşı aşırı dayanıklı ender hammaddelerdendir. 2000°Cya kadar erimeme özelliğinden dolayı çok fazla basınca maruz kalan çok küçük araç ve gereçlerin yapımında kullanılır. Diğer metallerle alaşımları ile birlikte ateşleme bujisi, maden eritme kabı, manyetik pusula, dolmakalem ve kol saati üretiminde kullanılır.
Elmas
Endüstriyel Alanda Çok Önemli
Elmas, sadece kuyumcularda gördüklerimizden ibaret değil. Büyük bir çoğunluğu hepimizin bildiği tektaş yüzük yapımına uygun olmayan, siyah yığınlar halinde…Ancak bu halde bile çok değerliler. Endüstriyel kullanımda elmas öğütülerek toz haline getirilir ve testere, matkap ucu, öğütme makinası ve diğer kesici aletlerin yapımında kullanılır. Isı alıcısı, dayanıklı cam, yüksek kalite hoparlör yapımında da kullanılmakta. Elmas bilim adamlarının da en iyi dostu. Bilim adamları lazer yapımında, yerçekimi simülasyonlarında kullanmakta.
Rodyum
Katalitik konvertörlerde kullanılır
Rodyum az bilinen değerli metallerden biridir. Plantinyumla kesilerek fiyatı daha uygun hale getirilir. Kuyumculukta beyaz altın, saf gümüş gibi yumuşak alaşımlardan yapılan takıların üzerine ince koruyucu tabaka olarak kaplanır. Rodyumun asıl kullanım alanı çok çok farklı. Otomotiv sektöründe sıkça kullanılır.
Rodyumun sürece dayanabilen ender metallerden biri olması nedeniyle bu değerli metal katalitik konvertör yapımında kullanılır. Emisyon azaltan bu cihazların içindeki değerli metaller çoğu kişi tarafından bilinmemesine rağmen hırsızların son derece bilgi sahibi olduğu bir konu ki dünya genelinde katalitik konvertör hırsızlığı gittikçe artmakta.
Berilyum
Bilimin Süper Metali ve Birleşik Devletler Ordusunun Gizli Gücü
Berilyum sadece yeryüzünde değil tüm evrende neredeyse yok denecek kadar az bulunan çok değerli bir madendir. Dünyada sadece Birleşik Devletler’de bulunmakta. Zümrüt, akuamarin gibi değerli taşlar berilyumdan üretilmektedir. Ayrıca roket, yüksek irtifa uçan uçaklar, uzay gemileri, uyduların inşasında da kullanılır. Hatta CERN’ in büyük hadron çarpıştırıcısın yapımında bile bu değerli metal kullanıldı.
Berilyum savunma sanayisinde de kullanılmakta. Askeri araç ve savunma sistemlerin(nükleer araçların) geliştirilmesinde büyük öneme sahip.
İnci
Sivilce Kremi ve Çok Amaçlı İlaç
İnci dünya çapında özellikle batıda takı yapımında en çok kullanılan materyal. Asya’da ise inci tozu medikal ve dermatolojik ürünlerde en değerli içeriklerden biri. Sivilce tedavisi,cilt bakım kremleri, diş tedavisi, kalsiyum hapları mide ilaçları vb gibi birçok tedavi ve farmakolojik çüzümlerde sıkça kullanılmakta. Birçok ağrı ve ülser tedavisinde de etkili olduğunu daha once biliyor muydunuz?
Platinyum
Kansere Şifa
Platinyum yeryüzünde altını bile geçen lüks bir algıya sahip ender değerli metallerden biridir. Gri parlaklığı altının sarı renk tonunu sevmeyen kişiler için ideal. Ancak bu metal estetik özelliğinin ötesinde kanser tedavisi gibi daha iyi amaçlar için de kullanılmakta. Platin temelli bileşik olan sisplatin dünyanın en iyi kanser ilaçlarından. Sisplatin özellikle bazı kanser (örneğin testis kanseri) tedavilerinde oldukça etkili olup yüzde beş ile sekiz oranında başarıya sahip. Diğer tedavilerdeki yüzde on başarı rakamını karşılaştırırsak sisplatin tedavisinin hiç de azımsanacak bir öneminin olmadığını görmekteyiz.
Altın
Internet ve diğer herşeyde…
Altın en önemli değerli metaldir. En değerli ve en nadir olmamakla birlikte en çok rağbet gören materyaldir. Altının diğer materyalleri gölgede bırakacak hünerleri onun dünyada çok fazla sayıda bulunmasına rağmen adından en çok söz ettiren metal olmasının nedenidir.
Mücevher yapımı haricinde yatırım aracı ve diş hekimliğinde sıkça kullanıldığını zaten biliyoruz. Ve daha birçok alanda…İnternet kabloları ve bilgisayar üretiminde, matbaacılık, fotoğrafçılık, uzay ve nanoteknoloji, jet motoru üretimi ve eczacılık…
Bilim altının daha ne işlere yarayacağını ve bu kadar çok maharetin nereden geldiğini araştırıyor. Mesela saf altin enjeksiyonunun eklem iltihaplanmalarına iyi geldiği bilimin yeni keşiflerinden…
*
Kaynak: listverse
Çeviri: Beyza Bozok Şener
bzbozok@hotmail.com
Bir önceki yazımız olan Beynimiz Hakkında Bilmemiz Gereken 10 Gerçek başlıklı makalemizde beyin neler yapar, beyin ve zeka ve beyni tanımak hakkında bilgiler verilmektedir.
