İnsan gelişimi doğum öncesi başlayıp ölüme kadar devam eden farklı dönemlerden ve gelişim süreçlerinden oluşmaktadır. Her birey biricik ve tektir, önemlidir ve değerlidir, aynı zamanda kendine özgü özellikleri vardır.
Humanistik kuramı insanı özünde iyi, sonuç odaklı ve doğasında yenilenmeye ve gelişmeye ihtiyaci olan varlıklar olarak tanımlar. Humanistik kuramı kurucusu Carl Ransom Roger insanların iki farklı benliklerine, “gerçek benlik” ile “ideal benlik” arasındaki farka odaklanmıştır.
Rogers’a göre bu benlik farklılıkları çocuklukta, koşulsuz olumlu kabul alamamaları sebebiyle oluşmuştur. Birey de yaşadığı olumsuz duygularla baş etmek için savunma mekanizmalarından yardım istemek zorunda kalmaktadır. Rogers benliğin gelişiminin çocukluk dönemi ile sınırlı olmadığına inandığı için; terapi ortamında danışan ‘gerçek, samimi, empatik ve koşulsuz olumlu kabulü yaşayabildiği bir ilişki’ deneyimleyebilirse, benlik temsilleri arasındaki farkın azalacağını ve kişinin kendini gerçekleştirme yönünde ilerleyebileceğini belirtmiştir.
Yukarıda da anlattığım gibi, psikoterapiyi ‘danışanlarımın gerçek benliğini tanımakla başlayan derin ve içsel bir yolculuk olarak deneyimliyorum. İnsanların sorunlarının büyümesi ve yaşadıkları sorunlar sonucu ortaya çıkan ‘davranış problemleri, duygu durum bozukluğu, ruhsal sıkıntılar’ kişiler arası ilişkilere ve günlük hayatlarına da yansımaktadır. Bu duruma gelme nedenleri ise kişinin öz benliğinden uzak yaşaması ve yanlış inançlar / şartlanmalar ile ilişkilidir. Ornegin çoğumuzun doğru bildiği en büyük yanlışlardan biri: ‘Benim psikoterapide ne işim var, ben deli miyim” düşüncesidir. Boşanmak için avukat yerine, son çare ‘Bir de evlilik terapistine gidelim” diyen çok danışanla çalıştım terapi odamda. Eğer sorunlar baş gösterdiğinde böyle bir yardım alma süreci içtenlikle kabullenilse, ilişki boşanma aşamasına gelinmeden problemler çözülecekti.
Psikoterapiye gelen insanlara, terapi ortamında; temelde ihtiyacı olan alanı sağladığım andan itibaren kişilerin özüne inebilmeleri ve kendi kişiliğini var edebilmeleri adım adım gerçekleşmektedir. Danışanlarım “gerçek benlik” ile “ideal benlik” arasındaki farkı algıladıklarında kendi değişimlerine inandıklarında, sorunları için doğru yolu da fark edip içsel bir yolculuğa çıkıyorlar.
*
Ayşe Yazılıtaş
İçimdeki Yolculuk Kitabından
Bir önceki yazımız olan En Çok Karşılaşılan 10 Kişilik Bozukluğu başlıklı makalemizde ayşe yazılıtaş, en çok görülen kişilik bozuklukları ve kişilik bozukları hakkında bilgiler verilmektedir.
