Edebi akımlar edebiyatın temel yapı taşlarıdır. Onları anlamadan edebiyatı anlamak mümkün değildir. İşte Batı edebiyatının en bilinen 10 edebi akımı ve Türk edebiyatındaki temsilcileri…
AKIMIN ADI:hümanizm KELİME ANLAMI:insancılık DOĞUŞ YILI:14. yüzyıl DOĞDUĞU YER:İtalya KURUCUSU:Dante, Petrarca, Boccacia TEMEK İLKESİ:Evrende tek be en yüce değer insandır. NEYE KARŞI:Ortaçağ düşüncesine TEMSİLCİLERİ:Petrarca, Montaigne, Dante, Boccacia, Ronsard, Cervantes, Villon, Shakespeare
TÜRK EDEBİYATINDA TEMSİLCİLER:Yunus Emre, Nurullah Ataç, Orhan Burian, Sebahattin Eyunoğlu, Vedat Günyol
AKIMIN ADI:Klasisizm KELİME ANLAMI:Seeçme/Kuralcılık DOĞUŞ YILI:17. yüzyıl DOĞDUĞU YER:Fransa TEMEK İLKESİ:Akıl ve sağduyuyu ön plana çıkarmak TEMSİLCİLERI:Corneille, Racine, Moliere, La Fontaine, La Rochefoucault, Le Bruyere, La Fayette, Boileau, Fenolen, Daniel Defoe, Pascal, Descartes
TÜRK EDEBİYATINDA TEMSİLCİLER:Şinasi, Ahmet Vefik Paşa, Yusuf Kamil Paşa, Direktör Ali Bey
AKIMIN ADI:Romantizm KELİME ANLAMI:Coşkuculuk/Coşumculuk DOĞUŞ YILI:18. yolon sonu DOĞDUĞU YER:İngiltere, Almanya KURUCUSU:Jean Jacgues Rousseau TEMEL İLKESİ:Aklın yerine duyguların ön planda olduğu sanat anlayışı oluşturmak. KİME TEPKİ:Klasizm TEMSİLCİLERİ:Jean Jacgues Rousseau, Chateaubriand, Victor Hugo, A. Dumas, Alfred de Musset, A. de Vigny, Goethe, Schiller, Lord Byron, Shelley, Voltaire, Madame Stael, Shakespeare, Saint Pierre, Lamartine, Puşkin, A.Dumas Fils, George Sand
TÜRK EDEBİYATINDA TEMSİLCİLER:Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan, Ahmet Mithat, Recaizade Mahmut Ekrem, Şemseddin Sami, Tevfik Fikretbu akımı benimsemiş veya eserlerinde yansıtmışlardır.
AKIMIN ADI:Realizm KELİME ANLAMI:Gerçek,gerçeklik DOĞUŞ YILI:19. yüzyılın ikinci yarısı DOĞDUĞU YER:Fransa KURUCUSU:Homore De Balzac TEMEL İLKESİ:Hayale kapılmamak, hakikatten ayrılmamak ve gözlediğimiz gerçeğin peşinden koşmak NEYE KARŞI:Romantizm TEMSİLCİLERİ:Honore De Balzac, G.Flaubert, Stendhal, Goncourt Kardeşler, Tolstoy, A.Çehov, Dostoyesky, Hemingway, Steinbeck, Alpnonse Daudet, Daniel Defoe, Charles Dickens, Jack London, Turganyev, Gogol, Gorki, Marc Twain
TÜRK EDEBİYATINDAKİ TEMSİLCİLERİ:Recaizade Mahmut Ekrem, Samipaşazade Sezai, Nabizade Nazım, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Rasim, Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Peyami Safa, Sait Fail Abasıyanık, Kemal Tahir, Sebahattin Ali, Tarık Buğra, Memduh Şefket Esendal
AKIMIN ADI:Parnasizm KELİME ANLAMI:Şiir ve müziğin esin perilerinin oturduğu dağın adı DOĞUŞ YILI:19. Yüzyılın ikinci yarısı DOĞDUĞU YER:Fransa HAZIRLAYANLAR:Tpeophile Gautier, Theodore Banville TEMEL İLKESİ:Şiirde duygulara kapılmadan dış dünyanın gerçekliğini anlamak NEYE KARŞI:Romantik şiir TEMSİLCİLERİ:Tpeophile Gautier, Lisle, François, Coppee, Banville, Heredia
TÜRK EDEBİYATINDAKİ TEMSİLCİLERİ:Tevfik Fikret, Cenap Şehabettin, Yahya Kemal
AKIMIN ADI:Naturalizm KELİME ANLAMI:Doğalcılık DOĞUŞ YILI:19.Yüzyıl DOĞDUĞU YER:Fransa KURUCUSU:Emile Zola TEMEL İLKESİ:Gözlemciliğin yanı sıra bilimsel deney yöntemi ile eser yazmak NEYİN DEVAMI:Realizm TEMSİLCİLERİ:Emile Zola, Aphonse Daudet Guy De Maupassant, Goncourt Kardeşler
TÜRK EDEBİYATINDAKİ TEMSİLCİLERİ:Ahmet Mithat Efendi, Nabizade Nazım, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Şuayb
AKIMIN ADI:Sembolizm KELİME ANLAMI:Simgecilik DOĞUŞ YILI:19. Yüzyılın son çeyreği DOĞDUĞU YER:Fransa KURUCUSU:Baudlaire (isim babası: Jean Moreas) TEMEL İLKESİ:Sembollerle oluşturulmuş kapalı bir şiir ortaya koymak ve herkesin kendi gerçekliğini şiire yansıtmak NEYE KARŞI:Realizm, Natüralizm, Parnasizm TEMSİLCİLERİ:C.Baudelaire, A.Rimbaud, P.Verlaine, S.Mallarme,P.Valery Verlaine, Maurrice Maeterlik
TÜRK EDEBİYATINDAKİ TEMSİLCİLERİ:Ahmet Haşim, Cenap Şahabettin
AKIMIN ADI:Egzistansiyalizm KELİME ANLAMI:Varoluşçuluk, var olmak, mevcut olamak DOĞUŞ YILI:19.Yüzyıl ortası DOĞDUĞU YER:Fransa KURUCUSU:Jean Paul Sartre (felsefi temeli:Martin Heidegger) TEMEL İLKESİ:Varoluş özden önce gelir ve yaratılan insan hayatın bunalımları içersinde yaşayarak özünü ortaya koyar NEYE KARŞI:Realizm, sürrealizm naturalizm TEMSİLCİLERİ:J.Paul Sartre, Simon De Beauvoir, A.Camus, Andre Gide, Gabriel Marcell, Nietzche, Kafka, Malraux, Martin Heidegge
AKIMIN ADI:Ekspresyonizm KELİME ANLAMI:Dışavurumculuk DOĞUŞ YILI:1910 DOĞDUĞU YER:Almanya KURUCUSU:Wilhelm Worringer, Paul Cassier TEMEL İLKESİ:Dış dünyanın anlamsızlığına ve huzursuzluğuna karşı, en önemli gerçek olan insanın iç dünyasının dışavurulması KİME TEPKİ:Empresyonizm, Realizm, Naturalizm, Parnasizm TEMSİLCİLERİ:Franz Kafka, J.Joyce, T.S.Eliot, O’Neil
AKIMIN ADI:Empresyonizm KELİME ANLAMI:İzlenimcilik DOĞUŞ YILI:19. Yüzyılın sonları DOĞDUĞU YER:Fransa TEMEL İLKESİ:Dıs dünyayı görünen gerçekliklerle değil sanatçının iç dünyasında bıraktığı izlenimlerle ifade etmek NEYE KARŞI:Realizm, Natüralizm, Parnasizm TEMSİLCİLERİ:Verlaine, Rimbaud, Marie Rilke
TÜRK EDEBİYATINDAKİ TEMSİLCİLERİ:Ahmet Haşim, Cenap Şehabettin, Ahmet Muhip Dıranas
*
Aylin Tankaş
aylin.tankas@hotmail.com
Bir önceki yazımız olan Dünyanın En Çok Kazanan 10 Yazarı başlıklı makalemizde dünyanın en çok kazanan yazarları, en zengin yazarlar ve iyi yazarlar hakkında bilgiler verilmektedir.
Bizde expresyonist ve egzisyantalist kafada kimsenin olmayışı peki. Ama Oğuz Atay postmodernliğin yanında expresyonist de bence