Çocuklarmızdan neler istediğimizi genelde biliriz. Çocuğumuz akıllı durmalı, yaramazlık yapmamalı, derslerinde başarılı olmalı, başkalarıyla iyi iletişim kurmalı, okulunun 1.si, ailemizin gözdesi olmalı vs vs, bu istekleri uzatabiliriz. Çocuğumuz bizim isteklerimizi yerine getirmediğinde yada istemediğimiz bir davranışı yaptığında ise çok sinirleniriz. Peki hiç düşündünüz mü çocuklarınız sizin hangi hareketlerinize sinirleniyor? Ben sizler için bazılarını araştırdım. Bence siz de çocuklarınızı gözleyin ve onların da sizlerden neler beklediğini göz önünde bulundurarak ortak kararlar verin. Çocuklar sizin oyuncaklarınız değil kendine özgü bireylerdir. İşte benim gözlemlerimden oluşturduğum liste;
SEVGİSİZLİK VEYA SEVGİYİ GÖSTERMEME
Çocukların anne ve babalarından en çok istedikleri şey koşulsuz sevgi ve bu sevgiyi hissetmektir. Artık çok fazla görülmese bile eskiden anne ve babalar çocuklarını, kendi anne babalarının yanında sevmezler, bunu ayıp sayarlarmış. Oysa bir çocuğun her şeyden çok sevgiye ihtiyacı vardır ve çocuğu en çok üzen, sinirlendiren davranış ailenin çocuğa sevgisini göstermemesidir.
KONUŞURKEN DİNLENİLMEMESİ
Mutfakta iş yapan bir anne, ona heyecanla okulda ne yaptığını anlatan bir çocuk ve aldığı geçiştirici cevaplar, ne büyük hayal kırıklığı. Çocuklar konuşurken onunla göz teması kurmanızı ve onu ilgiyle dinlediğinizi görmek ister. İşiniz olduğu zamanlarda, o an müsait olmadığınızı belirtin ve daha sonra kesinlikle çocuğunuzu dinleyin. Dinlenilmemek çocuğu sinir eden davranışlardan bir tanesidir ve siz onu dinlemediğinizde zamanla o da sizi dinlememeye başlayacaktır.
KARARLARINA SAYGI DUYULMAMASI
Onlar ne kadar bizim çocuklarımız olsalar da kendilerine özgü bireyler ve kendi hayatlarıyla ilgili söz söyleme hakkına sahipler. Eğer çocuğunuz bale kursuna gitmek istemiyorsa onu bu konuda zorlamayın yada resim kursuna gitmek istiyorsa engel olmayın. Bırakın mutlu olacakları mesleği, mutlu oldukları hayatı yaşasınlar. Önemli olan da onların mutluluğu değil mi?
ANNE- BABA-KARAR UYUŞMAZLIKLARI
Çocukları sinir eden bir diğer davranış ise bir konuya annenin başka babanın başka tepki vermesidir yada bir gün ödül verilen bir davranışa başka bir gün ceza verilmesidir. Bu durumda çocuk kararsızlık yaşar ve neyin doğru neyin yanlış olduğunu ayırt edemez. Kendine daha çok özgürlük veren ebeveyni daha çok sever.
KIYASLANMAK
Her çocuk kendine özgü bir bireydir. Kendine özgü yetenekleri vardır ve buna göre değerlendirilmelidir. Yan komşunun oğlunun matemetik notları süper olabilir ama belki sizin çocuğunuzda da müzik yeteneği vardır. Önemli olan çocuğunuzun yeteneğini keşfedip onu bu doğrultuda yönlendirmektir. Bırakın başkalarının çocuklarını, yada abisinin, ablasının başarısını. Her çocuk özeldir, onu olduğu gibi kabullenin olmasını istediğiniz gibi değil.
KENDİNE HAKARET EDİLMESİ VE FİZİKSEL ŞİDDET
Şiddetin ve hakaretin açıklanabilir hiçbir durumu yoktur. Hiçbir çocuk kendine hakaret edilmesini ve dayağı hak etmez. Her çocuk yaramazlık yapabilir, fark etmeden zararlara yol açabilir ama bunun cezası kesinlikle şiddet yada hakaret olmamalıdır. Aşağılanan çocuk kendini küçük görmeyi öğrenir ve evinde şiddet gören çocuklar ilerde kendi çocuklarına da şiddet uygulamaya başlar. Bunun bir disiplin yöntemi olduğunu düşünür. Oysa bu durum kişiliğe yapılan en büyük haksızlıktır.
BAŞKALARININ YANINDA KÜÇÜK DÜŞÜRÜLME
Evde olan olaylar evde kalmalı, başkalarının yanında çocuğu küçük düşürecek durumlar anlatılmamalıdır. Sizin için önemsiz görünen bir konu çocuğunuz için önemli olabilir başkasının yanında utanmasına ve size kızmasına neden olabilir. Örneğin çocuğunuzun yatağına işemesi yada sınıfından karşı bir cinse duyduğu yakınlık komşularınızla kahkahalarla konuşacağınız bir mesele olmamalı.
TEHDİT EDİLMEK
Yaptığı hataları çocuğunuzla yüz yüze konuşmaya ve anlaşma yoluna gitmeyi deneyin. Hele bir baban gelsin sen o zaman görürsün yada sen de benden bir şey istersin nasılsa gibi sözlerle sorunu çözmeye çalışmayın. Çocuğunuzla sorunları 3. Bir kişiyle çözmek yerine kendi aranızda çözmeye çalışın.
YOKMUŞ GİBİ DAVRANILMASI
Çocuğunuz evinizdeki herhangi bir süs eşyası, yada bitki değil. Onu, onun sorunlarını, sevinçlerini, isteklerini görmezden gelmeyin. Çocuğunuz için ailenize ve kendinize zaman ayırın.
YASAKLAR
Sınırsız bir özgürlük kabul edilemez ama yasakların da bir sınırı olmalıdır. Ailece oturun ve evde uyulması gereken kuralları hep birlikte belirleyin, çocuğunuz evde onunda söz hakkı olduğunu bilsin. Hatta bir kağıda bu kuralların listesini çıkarın ve altına ailenin bütün üyeleri imza atsın. Çocuğunuz okuma bilmese bile bu hoşuna gidecektir. Kurallar esnek ve uygulanabilir olsun.
Çocuk yetiştirmek zor bir iş; emek ve sabır istiyor fakat yine de çocuklar vazgeçilmez bir mutluluk kaynağı.
İyi ebeveynler olmanız, güzel nesiller yetiştirmeniz dileklerimle
*
Sibel Öğünçmert
sibeloguncmert@hotmail.com
Bir önceki yazımız olan Çocuklara Özgüven Kazandıracak 10 Teknik başlıklı makalemizde çocuk eğitimi, çocuk eğitimindeki yanlışlar ve çocuklara özgüven verme hakkında bilgiler verilmektedir.
