En Güzel 10 Haiku

Haiku, bir çok farklı kültürden şairi etkileyerek, dünya şiiri biçimini almış, Japon edebiyatı kökenli bir şiir türüdür.

En önemli haiku şairleri arasında; Matsuo Bashō (1644-1694),  Yosa Buson (1716-1783), Kobayashi Issa (1763-1827) ve

Masaoka Shiki (1867-1902) gösterilebilir. Bashō öğrencileriyle Haikai şiirini yenilemiş ve ona ciddi bir edebiyat saygınlığı

kazandırmıştır. Shiki modern haiku’nun kurucusu sayılır.  Japon haiku’ları çoğunlukla 5-7-5 ölçülü üçlü kelime öbeklerinden

oluşup kelimeler sütun halinde yan yana sıralanır. Haiku’nun vazgeçilmez bir unsuru da somutluğu ve halihazıra olan bağlantısıdır.

Metinde her şey söylenmezken duygular nadiren isimlendirilir ve bunların şiirde yer alan somut şeyler ve bağlamdan çıkarılmaları

lazım gelir. Geleneksel olarak 5-7-5 ölçüsü ile yazılan haiku, dünyadaki en kısa şiir biçimi olma özelliğine sahiptir.

Türkiye’de de haiku’nun yansımaları görülmektedir. Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday ile birlikte ‘Garip Akımı’ nı oluşturan

Orhan Veli Kanık  haiku şiirinden etkilenen ünlü Türk şairimizdir. Günümüz  şairlerinden ilhan Berk, Oruç Aruoba,  Kadir Aydemir,

gibi bir çok şair haiku  şiir şeklini uygulamıştır. 10. Mainichi Haiku Yarışması, uluslararası katılım dalındaki büyük ödülü ise

Türkiye’den katılan Yelda Karataş kazanmıştır.

10   HAİKU ÖRNEĞİ

*

1.

Fu-ru-i-ke ya

Ka-wa-zu to-bi-ko-mu

Mi-zu no o-to

Basho

Eski havuz ya

Kurbağa atlayıverir

Suyun sesi

BASHO

Çeviri: Oruç ARUOBA

2.

Gemliğe doğru

Denizi göreceksin

Sakın şaşırma

Orhan Veli KANIK

3.

Korkudan uykusuz
Sarı yapraklar-
Fırtına esecek diye.

Kadir AYDEMİR

4.

Ağaçlar

kulak kabartmışlar:

Dolunay’ı dinliyorlar.

Oruç ARUOBA

5.

sokak lambası
her gece yalnız kalır
yalnız ve aydınlık

TOIKU

6.

ay batıya uzanırken
doğuya kayıyor
gölgesi çiçeklerin

BUSON

7.

Ölüme ne kadar yakın

unutulmaz çocukluğumun

ağır çiçekli ıhlamur ağacı

Yelda KARATAŞ

8.

Uç böcek, uç böcek

diyorum

uçuyorlar.

Behçet NECATİGİL

9.

Sonbaharın geldiğini bilmeyen

Köpek yavrusu

bir buda’dır.

İlhan BERK

10.

Güm güm çalındı kapım-

Açtım baktım ki

Yalnızlığımmış

Cemal SÜREYA

*

Gonca Topkar

goncatopkar@gmail.com

www.hepsi10numara.com

Bir önceki yazımız olan Dede Korkut'un Dillere Destan 10 Hikayesi başlıklı makalemizde bilge hikayeler, dede korkut ve dede korkut hikayeleri hakkında bilgiler verilmektedir.