Güneş Sistemi’ne adına veren, içinde bulunduğumuz Dünya’nın ısı ve ışık kaynağı Güneş hakkında çok az yerde bulabileceğiniz bilgiler ile karşınızdayız.
Güneş yarıçapı 700.000 km (dünya yarıçapının yaklaşık 109 katı), kütlesi 2×1030 kg (dünya kütlesinin yaklaşık 330.000 katı) olan bir yıldızdır.
Güneşin merkezinde, temelde hidrojen çekirdeklerinin kaynaşmasıyla füzyon reaksiyonu meydana gelir. Güneşin merkezinde ve yaklaşık 15-16 milyon derecedir.
Güneşin yaklaşık % 90’ı hidrojendir. Güneşin korunda hidrojen çekirdekleri füzyon yaparak helyum çekirdekleri oluşmakta ve bu tepkimeler sonucu büyük bir enerji ortaya çıkmaktadır. Güneşin toplam ışıması 3.8×1026 J/saniye olduğundan, güneşte bir saniyede yaklaşık 600 milyon ton proton, yani hidrojen tüketilmektedir.
Güneş’in yaydığı enerji, Dünyada insanoğlunun bugün için kullandığı toplam enerjinin 15-16 bin katıdır. Dünyaya gelen güneş enerjisi çeşitli dalga boylarındaki ışınımlardan oluşur ve güneş-dünya arasını yaklaşık 8 dakikada aşarak dünyaya ulaşır.
Güneş tek başına Güneş Sistemi’nin kütlesinin % 99,8’ini oluşturur.
Güneş’in görünen yüzeyine ışıkküre (fotosfer) denir. Bunun üzerinde, renkküre (kromosfer) adını alan 5.000 km kalınlığında bir iç atmosfer vardır. Bunun da üzerinde, son derece yüksek sıcaklıktı Güneş tacı (korona) bulunur. Güneş tacı, Yer’e hatta daha ötelere kadar uzanır.
Çok sıcak ve yanmakta olan bazı gazlardan oluşur. Bu nedenle, yüzeyinde her saniyede milyonlarca atom bombası patlamasına eşit güçte patlamalar olur. Bu patlamalarda boyu Dünyamız’ın büyüklüğünün 40-50 katı olan alevler fışkırır.
Oluşumu yakınlarında bulunan bir süpernovan ın şok dalgaları ile tetiklenmiştir. Altın ve uranyum gibi ağır metallerin Güneş Sistemi içinde yaygın olarak bulunması bunu desteklemektedir. Bu elementler büyük olasılıkla süpernova sırasında endergonik nükleer reaksiyonlar esnasında ya da ikinci nesil büyük bir yıldızın içinde nötron emilimi yoluyla dönüşerek oluşmuştur.
Güneş bir sarı cücedir. Güneş Sistemi ‘nin toplam kütlesinin yaklaşık % 99’unu oluşturur. Güneş hemen hemen mükemmel bir küre şeklindedir, basıklığı yalnızca 9 milyonda birdir, yani kutuplararası çapı ile ekvator çapı arasında bulunan fark yalnızca 10 km.’dir.
Güneş plazma hâlindedir ve katı değildir; dolayısıyla kendi ekseni etrafında dönerken kademeli olarak döner, yani ekvatorda kutuplarda olduğundan daha hızlı döner. Bu gerçek dönüşün periyodu ekvatorda 25 gün, kutuplarda 35 gündür.
M. Endülüs ÖZBAY
endulusozbay@outlook.com.tr
Bir önceki yazımız olan Faaliyette Olan En Büyük 10 Yanardağ başlıklı makalemizde 10, ateş ve büyük hakkında bilgiler verilmektedir.
Çok güzel bir paylaşım. Teşekkürler 🙂
Çok işime yaradı proje ödevim için gerekliydi çok saolun beğenileri sonuna kadar hak ediyorsunuz . Çok beğendim bu siteyi tavsiye derim arkadaşlar öğretmen bunun sayesinde sözlülerime 100 puan verdi +25 puanda sınavlara ekledi çok saolun var olun .
<3 <3 <3 <3 <3 <3 <3