Asya ile Avrupa arasındaki köprü Galipoli yani Gelibolu.
Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Gelibolu, antik çağlardan itibaren yerleşim yeri olarak kullanıldı. Yunanlılar, Persler, Bergama Krallığı, Makedonya, Roma, Bizans hâkimiyetlerine giren Galipoli, 1354 yılında Orhan Gazinin oğlu Gazi Süleyman Paşa tarafından Türk topraklarına katılarak Gelibolu adını aldı. Medeniyetler şehri Gelibolu tarihi kucaklıyor.
1.Dünya Savaşında hiç şüphesiz Gelibolu’nun yeri çok ayrıdır. Burada en kanlı çarpışmalar yaşandı. 1915 yılında 9 ay süren 1 gün süren savaş sonucunda her iki taraftan 500.000 asker hayatını kaybetti. Bu savaşlar sonucunda Gelibolu’ya her milletten binlerce insan bu hatıralar dolu toprakları görmek için akın ediyor.
Binlerce turistin başlıca ziyaret merkezlerini şöyle sıralayabiliriz:
PİRİ REİS MÜZESİ
Gelibolu kalesinin bugüne kalan kısmına ünlü denizcimizin ismi verilmiş ve denizcilik adına bir müzeye dönüştürülmüştür. Gelibolu’ya ait eski tarihleri resmeden tablolara ve Koca Reisi resmeden tablolara ev sahipliği yapar.
GELİBOLU SAVAŞ MÜZESİ
Alışılmış müzecilik anlayışının dışına çıkan bir tasarımla sergilenen objeler, malzemelerin hikâyeleriyle can buluyor. Tarihin belki de en büyük kahramanlık öykülerine tanık olan bir savaşın, Çanakkale Savaşının izlerini taşıyan yedi binin üzerinde eşyayı sergileyen müzede, her bir eşyanın başka bir anısı var.
BAYRAKLI BABA TÜRBESİ
Bu türbe Çanakkale Boğazını salla geçen Osmanlı komutanı Süleyman Paşanın bayraktarı Karacabey’in mezarıdır. Karacabey ile ilgili ilginç bir söylenti vardır. Bir kuşatma sırasında sancağı düşman eline geçmemesi için kılıcı ile parçalayarak yutmuştur. Karacabey ölürken de ‘Vatan sağ olsun, benim mezarımdan hiçbir zaman Türk bayrağını eksik etmeyin, sonsuza dek mezarımda dalgalansın.’ demiştir. O zamandan itibaren Bayraklı Baba olarak anılmaktadır.
GELİBOLU MEVLEVİHANESİ
Dünyanın en büyük Mevlevihane’sidir. Mevlevihane’nin banisi ve ilk postnişini yeniçeri ağalarından Kara Hasan Ağanın oğlu Azade Mehmet Hakiki Dededir.
RUS ANITI
Rusya’dan kaçan ve 1920-1921 yılları arasında Gelibolu’ya yerleşen yaklaşık yirmi beş bin beyaz Rus’un kentte yaşadıkları dönemde çeşitli nedenlerle ölen 400’e yakın Rus anıtın inşa edildiği bölgede defnedilmiştir. 1940 da bir depremde yıkılmış ve Rusların talebi üzerine yeni bir anıt yapılmıştır.
FRANSIZ MEZARLIĞI
Bu mezarlık 1854 Kırım savaşı sırasında ölen Fransız askerleri için yapılmıştır. Kırım savaşında Osmanlılar ile birlikte müttefik olan Fransız ve İngilizler Gelibolu’ya asker çıkartmışlar ve Trakya üzerinden Kırıma gitmişlerdir.
ÇİLEHANE
Dik bir kayanın altında iç içe iki kişilik odalardan oluşan düzgün kesitli ibadet için yapılan bir kaya oyuğudur. Yazıcızade Mehmet Efendi, bu çilehanede kendini dünya nimetlerinden çekerek dua ve ibadetle meşgul olmuş, manevi olgunluğa erişmiştir. Kitap-ı Muhammediye kitabını burada yazmıştır. (1442-1449)
DENİZ KUVVETLERİ KÜLTÜR PARKI
Deniz altı, torpidolar ve denizcilikle ilgili araç ve gereçlerin sergilendiği parkın ucunda gökyüzünü yırtarcasına şahlanmış bir anıt dikkat çeker: Dumlupınar Şehitlik anıtı ( Şehit denizciler anıtı). 4 Nisan 1953 yılında İsveç bandıralı Naboland gemisi ile Çanakkale Boğazında çarpışarak batmıştır. 2004 yılında Gelibolu Belediyesi ve Deniz Altı Sevenler Sosyal Yardımlaşma Derneği (DESSOYAD)tarafından ortaklaşa inşa edilmiştir.
AZEPLER NAMAZGÂHI
1407 yılında Beşoğlu İskender bey tarafından yapılmıştır. Donanmayla sefer çıkacak olan (azepler) askerinin topluca namaz kıldıkları yerdir. Azepler donanmada tüfekçi erlere verilen isimdir. İnşası Ladikli Süleymenoğlu Aşık tarafından yapılmıştır. Benzeri binaların en güzeli olarak nitelenir.
NAMIK KEMAL TÜRBESİ
Gelibolu’ya on dört kilometre uzaklıkta bulunan Bolayır’da bulunmaktadır. Burada atının ve lalasının da mezarlarının bulunduğu görkemli bir türbesi vardır.
*
Aylin Tankaş
www.hepsi10numara.com
Bir önceki yazımız olan 10 Güzel Adam başlıklı makalemizde adem özbay, güzel adamlar ve iyi şiir yazanlar hakkında bilgiler verilmektedir.
Çok güzel yerler, en kısa sürede görmek istiyorum,
Teşekkürlerrr
Çanakkale, yerde bir taş parçası görürsünüz ve ayağınızla vurursunuz ya… Buradaki tüm taşlar aslında bir mezar taşı. Kilitbahir Zargana Tatil köyü gezimde şehitliklere de gittim. Ölmeden önce yapacağınız 10 şey listesine burayı ekleyin.
gelibolu yarımadası tarihi alan başkanlığı alan kılavuzuyum
Bolayır’daki Namık Kemal’in mezarının yanındaki türbede Süleyman Paşa’nın mezarı ve onun mezarının yanında da Süleyman Paşa’nın lalası ile atının mezarı vardır.